ترجمه و نگارش: میلاد یزدانی

 

چاپ طرح بر‌روی کاغذ دیواری با روش‌های متفاوتی انجام می‌گیرد. این تنوع در چاپ باعث تولید کاغذ دیواری‌های مختلف با طرح و رنگ‌های خاص می‌شود. از دیرباز که چاپ کاغذ دیواری به صورت دستی انجام می‌گرفت تا به امروز که با ماشین‌های مختلف تولید می‌شود تک تک اِلمان‌های موثر در تولید کاغذ دیواری تغییر کرده است. به‌طور‌کلی روند تولید کاغذ دیواری شامل مراحل طراحی، تولید کاغذ، روکش کاغذ و چاپ آن است.

در این مقاله می خوانید:

• طراحی کاغذ دیواری
• ساخت کاغذ
• روکش (پوشش) کاغذ دیواری
• چاپ کاغذ دیواری
• انواع روش‌های چاپ کاغذ دیواری
  1. چاپ نقش چوبی( بلوکی)
  2.  چاپ فلوک
  3. چاپ PAN
  4. چاپ سطحی
  5. چاپ سیلک اسکرین
  6. چاپ صفحه دوار
  7. چاپ فلکسوگرافی
  8. چاپ گراور
  9. چاپ دیجیتال

 

طراحی کاغذ دیواری

طراحی کاغذ دیواری تبدیل به مهم‌ترین شاخص در انتخاب نهایی کاغذ دیواری شده است. از این‌رو طراحی کاغذ دیواری بسیار با دقت بیشتری انجام می‌پذیرد و شرکت های تولید‌کننده کاغذ دیواری مانند راش آلمان توجه بیشتری به استودیوهای طراحی می‌کنند و به‌طور تخصصی به این موضوع می‌پردازند.

در ابتدا طراحی اولیه کاغذ دیواری انجام می‌شود و بعد از آن این طرح‌ها توسط کارشناسان مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت و در صورت تایید، طرح برای چاپ اولیه تکمیل می‌شود. پس از چاپ اولیه مجددا تمام نکات مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد و در صورت تایید نهایی طرح برای تولید انبوه وارد خط تولید خواهد شد.

ساخت کاغذ

کاغذ مورد استفاده در تولید کاغذ دیواری در کارخانه‌های کاغذ سازی تولید می‌شود. برای تهیه کاغذ  دو روش مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• روش مکانیکی (groundwood)
• روش شیمیایی

در روش مکانیکی برای تولید کاغذ ابتدا پوست درختان جدا می‌کنند و پس از خرد کردن چوب و ترکیب آن با آب کاغذ مورد استفاده در کاغذ دیواری آماده می‌شود.

در روش شیمیایی کاغذ مورد استفاده در کاغذ دیواری از ترکیب خمیر یا پالپ چوب با مواد شیمیایی به دست می‌آید و در صورت نیاز می‌توان الیاف مصنوعی نیز به آن اضافه کرد.

روکش کاغذ دیواری

کاغذ خام برای دوام و استحکام و همچنین انعطاف‌پذیری بیشتر روکش می شود . از ونیل (PVC)، لاتکس، کائولن و دی‌اکسید تیتانیوم برای پوشش کاغذ استفاده می‌کنند. (در طی سالیان اخیر تولیدکنندگان مطرح کاغذ دیواری PVC تولید شده با مواد شیمیایی را با PVC تولید شده از مواد اولیه طبیعی مانند نیشکر و آب جایگزین کرده‌اند.)

چاپ کاغذ دیواری

روش‌های چاپ کاغذ دیواری بسیار متعدد است. صرفنظر از نوع چاپ به‌طور کلی دو روش برای ایجاد طرح وجود دارد که البته گاهی آنها را می توان با یکدیگر تلفیق کرد.

• روش FALL-ON:

در این روش هر رنگ به طور کامل یا قسمتی از آن بر روی رنگ قبلی چاپ و به مرور طرح کامل ایجاد می‌شود. بر خلاف طرح IN-REGISTER این روش توجه و دقت ماهرانه‌ای می‌خواهد تا رنگ‌هایی که بر‌روی یکدیگر قرار می‌گیرند باعث تغییر رنگ نشوند.

• روش IN-REGISTER:

در این روش هر رنگ بدون هیچ‌گونه هم‌پوشانی با رنگ قبلی چاپ می‌شود. رنگ‌ها به همین روش تا تکمیل شدن نهایی طرح اعمال می‌شوند. رنگ‌های روشن وغنی ماحصل استفاده از این روش است.

انواع روش‌های چاپ کاغذ دیواری

روش‌های چاپ کاغذ دیواری در طی سالیان طولانی با تغییراتی همراه بوده است. با تاثیر بیشتر تکنولوژی در تولید کاغذ دیواری برخی از روش‌های قدیمی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. مطرح‌ترین روش‌های چاپ کاغذ دیواری در 500 سال گذشته برای تولید انبوه کاغذ دیواری را در ادامه بررسی می‌کنیم

 

1. چاپ نقش چوبی( بلوکی)

چاپ بلوکی (Block Printing) به عنوان اولین روش چاپ کاغذ دیواری شناخته می‌شود که آغاز آن به قرن شانزدهم میلادی باز می‌گردد. در چاپ بلوکی طرح و تصویر بر روی یک بلوک چوبی ایجاد و با استفاده از آن طرح بر‌روی کاغذ دیواری چاپ می‌شود.

در گذشته بلوک‌ها از چوب گیلاس و گلابی ساخته می‌شدند. اما به مرور زمان بلوک‌های پلاستیکی و فلزی به علت مقاومت بیشتر جایگزین آنها شده‌اند.

فرآیند چاپ بدین صورت است که صنعتگر کاغذ را بر روی یک میز که با روکش پوشانده شده قرار می‌دهد. یک جذب کننده اشباع با جوهر درون سینی چوبی کنار میز قرار دارد. بلوک درون سینی جوهر پایین می‌آید و بعد از آغشته شدن به جوهر به وسیله اهرم به سمت کاغذ حرکت می‌کند. پیش از چاپ برروی کاغذ بلوک دقیقا تنظیم می‌شود تا در محل دقیق چاپ انجام پذیرد. فشار و قدرتی که به بلوک وارد می‌شود بستگی به طرح مورد نظر دارد. در روش چاپ بلوکی پس از چاپ هر رنگ 4 تا 5 ساعت باید منتظر ماند تا بلوک خشک شود. تک تک مراحل چاپ کاغذ دیواری با دست انجام می‌شود.

2.  چاپ فلوک

چاپ فلوک (Flock) در اواخر قرن 17 میلادی معرفی شد. این نوع چاپ کاغذ دیواری از بوم‌های فلوک الهام گرفته شده است که در هلند بسیار معروف بوده‌اند. در ابتدا از کُرک و پشم برای ایجاد یک سطح مخملی استفاده می‌کردند اما بعدها الیاف ریون (نوعی الیاف مصنوعی است که از فیبر سلولزی بازسازی‌شده ساخته می‌شود) جایگزین آن شد. کاغذ دیواری فلوک به طور سنتی با استفاده از روش چاپ بلوکی تولید می‌شود.

در این روش الیاف ریون جایگزین یک رنگ می‌شود تا یک سطح مخملی ایجاد نماید. الیاف ریون با استفاده از یک چسب براق و سفید رنگ بر روی کاغذ قرار می گیرد.

روند چاپ بدین صورت است که بعد از یک بار چاپ کاغذ با چسب، کاغذ بر روی یک سطح از جنس کرباس (نوعی پارچه درشت بافت و سنگین است) پهن می‌شود و پس از آن الیاف ریون را معمولا با دست بر روی کاغذ دیواری پراکنده می‌کنند. با یک عصای چوبی دائما بر زیر کرباس ضربه زده می‌شود و الیاف ریون در هنگام بالا و پایین رفتن به یکدیگر ساییده می‌شوند. این ضربه‌ها با ایجاد الکتریسیته ساکن باعث می‌شود الیاف ریون با سفت شدن چسب در جای خود و در حالتی یک‌دست قرار بگیرند. البته امروزه این فرآیند به صورت مکانیزه انجام می‌شود.

کاغذ استفاده شده در چاپ فلوک به علت سنگینی الیاف ریون و همچنین مقاومت بیشتر در طی مراحل چاپ حدود 25 تا 35 درصد سنگین‌تر از کاغذ دیواری استاندارد است.

3. چاپ PAN

چاپ PAN روند بسیار ساده ای دارد. اصل چاپ PAN مبتنی بر یک محفظه (الک) است که عرض کاغذ دیواری را می‌پوشاند و جوهر بوسیله آن بر‌روی کاغذ دیواری چاپ می‌شود. در زیر این محفظه یک ورق استنسیل (شابلون ورقه‌ای) قرار دارد که سوراخ‌های ایجاد شده روی آن یک طرح راه راه را بر روی کاغذ دیواری درحال حرکت ایجاد می‌نماید. برای ایجاد یک راه پهن باید یک کانال کشیده بریده شود یا می‌توان یک برش طولانی نازک در تمام طول محفظه ایجاد نمود که باعث می‌شود جوهر در تمام سطح کاغذ دیواری پخش شود. با این روش یک رنگ زمینه روی کاغذ دیواری چاپ می‌شود.

روند چاپ بدین صورت است که محفظه مرتبا با جوهرهای پایه آب پر و بر‌روی کاغذ دیواری پخش می‌شود. براساس طرح اندازه شیارها را می‌توان تغییر داد تا جوهر با مقدار مورد نیاز بر روی کاغذ پخش شود. چاپ PAN روند خاص خود را دارد و از آن بیشتر به عنوان چاپ رنگ زمینه کاغذ دیواری‌ها برای چاپ‌های دیگر مانند چاپ بلوکی استفاده می‌کنند.

4. چاپ سطحی

چاپ سطحی (Surface Print) در سال 1839 معرفی شد و تا میانه های قرن بیستم تنها ماشین چاپ مکانیزه کاغذ دیواری بود. موفقیت‌های چاپ سطحی باعث شد چاپ بلوکی به حاشیه رانده شود. این ماشین چاپ، یک سیلندربزرگ به قطر تقریبا 1.5 متر دارد و بین 12 تا 20 جایگاه چاپ پیرامون سیلندر اصلی قرار گرفته است. جنس سیلندرهای چاپ که طرح بر روی آنها ایجاد می‌شود از یک نوع لاستیک بسیار سخت است.

 

جوهرهای بر پایه آب از طریق روکش نمدی یا پشمی دوار منتقل می شوند. یک سمت این روکش آغشته به جوهر است و سمت دیگر آن به پشت سیلندر چاپ مماس می شود. در نتیجه نوار نقاله می چرخد و روکش نمدی آغشته به جوهر به پشت سیلندر چاپ منتقل می گردد. همزمان کاغذ دیواری می چرخد و جوهر مستقیما بر روی آن چاپ می شود.

مقدار جوهری که به سیلندرمنتقل می شود مستقیما با میزان جذب روکش نمدی در ارتباط است. هر چه این روکش خلل و فرج بیشتری داشته باشد جوهر بیشتر و هرچه سخت تر باشد جوهر کمتری را منتقل می کند.

در این چاپ به علت سرعت پایین تبخیر آب، کاغذ تقریبا خیس به مرحله بعد می‌رود. این هم‌پوشانی جوهرهای خیس با یکدیگر سبب ایجاد یک جلوه بصری ملایم و رنگ‌آمیزی شده می‌شود. با دقت در شبکه‌بندی جوهرها و لبه‌های تار در محل جدایی دو رنگ از یکدیگر می‌توان چاپ سطحی را به آسانی  تشخیص داد.

5. چاپ سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین (Silk Screen Printing)در سال 1940 به عنوان روشی برای چاپ کاغذ دیواری مطرح شد. در این روش چاپ، ابتدا از شابلون‌های استنسیل از جنس ابریشم استفاده می‌کردند اما با گذر زمان استفاده از نایلون عمومیت بیشتری یافت.

در مرحله اول برای ایجاد طرح، صفحه با یک پلیمرحساس به نورپوشانده می‌شود و سپس ورقه استنسیل بر روی یک توری با سوراخ‌های ریز قرار می‌گیرد. تصویر طرح تحت نور ماوراء بنفش ظاهر می‌شود. تابش نور پلمیر را به یک لاک الکل غیر قابل نفوذ تبدیل می‌کند.

قسمت‌هایی که با استنسیل پوشانده شده‌اند به صورت نرم باقی می‌مانند. با شستن صفحه و جدا کردن استنسیل منافذ باز می‌شوند و امکان چاپ جوهرها فراهم می‌شود.

صفحه آماده شده برروی یک میز بلند مسطح محکم بسته می‌شود. بوسیله یک کف‌گیرک پلاستیکی جوهر را بر روی صفحه پخش می‌کنند (مانند برف پاک کن اتومبیل) و با نفوذ جوهر به درون منفذهای باز طرح ایجاد می‌شود. بعد از چاپ رنگ بر روی کاغذ دیواری، صفحه به مرحله بعدی جهت تکرار روند منتقل می‌شود.

این نوع چاپ بسیار ماهرانه و دقیق و البته زمان‌بر است. استفاده از رنگ‌های مات در این روش، کاغذ دیواری چاپ شده را بسیار زیبا و دوست داشتنی می‌کند.

6. چاپ صفحه دوار

چاپ دوار (Rotary Screen Printing) در حدود سال 1950 مطرح شد. برخلاف چاپ سیلک که طول کاغذ دیواری چاپی در هر نوبت حداکثر میتواند 30 متر باشد، در چاپ دوار امکان چاپ طرح بر روی کاغذ دیواری با طول بیش از 3000 متر وجود دارد. صفحه چاپ می‌تواند عرضی بیش از 68 سانتی‌متر داشته باشد که این ویژگی امکان ایجاد تکرار برای طرح‌های نسبتا بزرگ را فراهم می‌کند.

یک ماشین چاپ دوار معمولا دارای یک پیکربندی متوالی است و بیش از 7 یا 8 جایگاه چاپ دارد که هر کدام یک رنگ را چاپ می‌کنند.

صفحه به وسیله شیوه‌های فتوشیمیایی تولید می‌شود. بدین ترتیب که پیش از ظاهر شدن طرح یک پوشش فتوپلیمر برروی سطح صفحه قرارمی‌گیرد و با پوشاندن خلل‌وفرج صفحه با یک شابلون استنسیل  طرح نهایی ایجاد می‌شود.

جوهر که درون شبکه استوانه‌ای شکل تحت فشار قرار گرفته و فشرده شده است بوسیله یک کف‌گیرک پلاستیکی از میان سوراخ‌های باز خارج می‌شود. جوهر اعمال شده بر روی کاغذ دیواری پیش از رسیدن به مرحله بعد باید کاملا خشک شود. این عمل در بین هر مرحله از چاپ توسط خشک کننده‌های هوای گرم انجام می‌شود. 

به علت امکان چاپ پیوسته در چاپ دوار تولید کاغذ دیواری اقتصادی‌تر است و این یک مزیت این روش چاپ به حساب می‌آید.

7. چاپ فلکسوگرافی

چاپ فلکسوگرافی یا فلکسو (Flexographic Printing) در اوایل 1960 در انگلستان معرفی شد. این چاپ توسعه یافته چاپ سطحی است. فلکسوگرافی یک فرآیند چاپ برجسته است که از یک سیلندر پلاستیکی  نرم (معمولا از جنس ژلاتین یا الاستومتر) با سطح برجسته استفاده می‌کند. قسمت‌های برجسته سیلندر جوهر را جذب می‌کنند.

جایگاه های چاپ در اطراف سیلندر استوانه ای بزرگ (قطری نزدیک به 1.2 متر دارد) که کاغذ دیواری را می‌چرخاند در فواصل یکسان قرار دارند. ماشین‌ چاپ فلکسو مانند ماشین دوار یک پیکربندی پیوسته  دارد. 

جوهر از درون سینی جوهر بوسیله غلتک آنیلوکس(anilux) به غلتک چاپ منتقل می‌شود (غلتک آنیلوکس جهت همسان‌سازی و تعیین مقدار جوهر منتقل شده به سیلندر استفاده می‌شود). در این فرآیند می‌توان از هر دونوع جوهر حلال و پایه آب استفاده کرد. اگرچه مانند چاپ دوار جوهر پایه حلال برای چاپ پایدارتر است.

8. چاپ گراور

چاپ گراور (Gravure Printing)در سال 1954 معرفی شد و انقلابی در صنعت چاپ کاغذ دیواری بوجود آورد. صفحه‌ای که برای چاپ طرح استفاده می‌شود یک سیلندر حکاکی شده و کاملا صیقل خورده از جنس فولاد است که با یک لایه نازک از مس پوشانده و سپس طرح کاغذ دیواری بر‌روی این لایه مسی حکاکی می‌شود.

سپس با یک لایه نازک از کروم آبکاری می‌شود. بر روی آن فرورفتگی‌های بسیار ریز به عمق تقریبا یک میکرون بوسیله لیزر(معمولا لیزر سلکسی) ایجاد می‌شود. این فرو رفتگی‌ها که "سلول" نامیده می‌شوند عمق و عرض آنها میزان جوهر و قدرت آن را تعیین می‌کند.(متناسب با طرح گاهی حدود ده هزار سلول در هر اینچ مربع وجود دارد.)

هرچه سلول عمق کمتری داشته باشد رنگ چاپ شده روشن‌تر است و هرچه عمیق‌تر باشد جوهر بیشتری استفاده و رنگ قوی‌تر ایجاد می‌کند. سیلندر ماشین چاپ در یک سینی جوهر غوطه‌ور است و در نتیجه سلول‌های حک شده هنگام چرخش سیلندر از جوهر پُر و توسط قطعه‌ای به نام داکتر بلید جوهر اضافی از روی سیلندر به درون سینی بازگردانده می‌شود. سیلندر چاپ بوسیله یک غلتک پلاستیکی که کاغذ دیواری را می‌چرخاند تحت فشار قرار می‌گیرد و جوهر درون سلول‌های سیلندر در چرخش با سرعت زیاد بر روی کاغذ دیواری نقش می‌بندند.

مهم‌ترین مزیت چاپ گراور توانایی چاپ رنگ با تنالیته‌های مختلف و ایجاد سایه‌های رنگ است. استفاده از جوهر پایه حلال معمولا در چاپ گراور بیسشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون با حداقل گرما خشک می‌شود در صورتی‌که جوهرهای پایه آب احتیاج به حرارت خیلی زیاد برای خشک شدن دارند.

9. چاپ دیجیتال

چاپ دیجیتال کاغذ دیواری مربوط به دوران اخیر است. طرح کاغذ دیواری با استفاده از نرم‌افزارها طراحی و مستقیم بر روی کاغذ چاپ می‌شود. تفاوت اصلی چاپ دیجیتال با روش‌های دیگر عدم استفاده از پلیت‌های چاپ است که در نتیجه مراحل آماده سازی سریع‌تر و البته ارزان‌تر هستند.

دستگاه‌های چاپ دیجیتال از مدل رنگی CMYK ( مخفف چهار رنگ فیروزه‌ای، ارغوانی، زرد و سیاه) استفاده می‌کنند که این قابلیت باعث استفاده از طیف زیادی از رنگ‌ها در آن می‌شود.

روش چاپ دیجیتالی کاغذ دیواری قابلیت تنظیم در تک تک جزئیات را دارد و این دلیل تنوع بسیار زیاد محصول نهایی است.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که در چاپ کاغذ دیواری هیچ روشی بر دیگری برتری ندارد و فقط آنها با یکدیگر متفاوت هستند. در سالیان اخیر پیشرفت‌های زیادی از نظر تکنولوژی در این صنعت اتفاق افتاده و روش های مکانیکی و پیشرفته تری به وجود آمده است، اما همچنان روش‌هایی مانند چاپ بلوکی به لحاظ شخصیت و نقش منحصر به فردی که ایجاد می‌کنند مشتریان خود را دارند.

 

منتشر شده در 13بهمن 1399، به روزرسانی شده در 17تیر 1400